آموزش مفاهیم گمرکی

آموزش مفاهیم گمرکی

شرکت بازرگانی سپاهان همواره مسئله اطلاع رسانی و آموزش را جزو یکی از اهداف اصلی خود قرار داده و بالا بردن سطح دانش تجارت بین المللی در کشورمان را جزو اولویت های خود می داند.
در این مقاله سعی شده است تا به اصطلاحات تخصصی گمرکی به صورت مختصر پرداخته شود. با شرکت سپاهان همراه ارائه دهنده خدمات ترخیص کالا ، واردات کالا از چین ، واردات کالا از دبی و حمل هوایی و حمل دریایی کالا همراه شوید.

ارزش کالای ورودی درگمرک “ ارزش گمرکی “

ارزش کالای ورودی در گمرک در همه موارد عبارت است از بهای سیف CIF (بهای خرید کالا در مبداء به اضافه هزینه بیمه و حمل ونقل و بار بندی ) و کلیه هزینه های مربوط به افتتاح اعتبار یا واریز بروات و همچنین حق استفاده از امتیاز نقشه , مدل و علامت بازرگانی و سایر حقوق مشابه مربوط به کالا و سایر هزینه هایی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق میگیرد که از روی سیاهه خرید یا سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا تعیین و بر اساس نرخ ارز و برابری های اعلام شده از طرف بانک مرکزی ایران در روز تسلیم اظهار نامه خواهد بود.

ارزش کالای صادراتی در گمرک

هر کالایی که بعنوان صادرات به گمرک اظهار میشود , صرف نظر از قیمت که طبق قرارداد برای آن تعیین شده یا بطور کلی فارغ از ارزش کالا در خارج , دارای قیمتی است که قبلا توسط مرجع رسمی دولتی تعیین شده و به صورت  فهرست قیمتهای صادراتی در اختیار گمرک , بانک و سایر سازمانها قرار میگیرد لذا صادر کنندگان به این قیمتها دسترسی دارند و الزاما اظهار نامه های صادراتی نیز باید با همین ارزشها تقویم گردد . این نحوه قیمت گذاری کالای صادراتی و الزام کلیه صادر کنندگان به رعایت آن برای این است که اولا صادر کننده اگر مجاز به اظهار قیمت  صادراتی کالایی که صادر میکند به دلخواه باشد قطعا برای یک نوع کالا قیمتهای مختلف به گمرک اظهار میگردد و با این ترتیب چنانچه قرار بر اخذ تعهد ارزی , یا اخذ مالیات , یا حتی تهیه آمار بازرگانی باشد هیچ کدام از این منظورها درست بر آورده نخواهد شد .

اسناد مثبته گمرکی

اسناد مثبته گمرکی بطور کلی اسنادی هستند که مؤید ورود کالا به ترتیب مجاز به کشور , انجام تشریفات قطعی گمرکی در خصوص آنها و تر خیص از گمرک با صدور سند ترخیص و پرداخت کلیه وجوهی که به ورود قطعی کالا تعلق میگیرد میباشد.

اسناد نادرست

منظور از اسناد نادرست ,اسناد یا سیاهه هایی است که در آن خصوصیات کالا صحیح و منحصرا قید نشده است و صاحب کالا از عدم تصریح خصوصیات به زیان دولت اقدام و کالای دیگری را با حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض کمتر اظهار نموده باشد .

اظهارنامه گمرکی CUSTOMS DECLARATION

یعنی هر اظهار یا اقدامی راجع به اطلاعات خاص مورد نیاز گمرک به هرشکل که توسط گمرک توصیه شده یا مورد قبول واقع شود .

تشریفات گمرکی CUSATOMS FORMALITIES

یعنی کلیه عملیاتی که باید توسط شخص ذینفع و گمرک انجام گیرد تا مقررات قانونی و آیین نامه ای در مورد نظارت برمسافران و اظهار جامه دانها , اثاثیه و وسایل نقلیه  در ورود و خروج و عبور از “ قلمرو گمرکی“به مورد اجرا گذاشته شود .

ترانزیت گمرکی CUSTOMS  TRANSIT

ترانزیت گمرکی رویه گمرکی است که طبق آن کالای تحت نظارت گمرک از یک گمرکخانه به گمرکخانه دیگر حمل میشود .معمولا مقامات گمرکی اجازه حمل کالا را تحت عنوان ترانزیت گمرکی در قلمرو گمرکی خود به ترتیب زیر میدهند :

الف- از یک گمرکخانه مرز ورودی به یک گمرکخانه مرز خروجی (ترانزیت خارجی) Trough Transit

ب – از یک گمرکخانه مرز ورودی به گمرکخانه مرز خروجی (ترانزیت به داخل ) Inward Transit

ج – از یک گمرکخانه داخلی به یک گمرکخانه مرز  خروجی (ترانزیت به خارج )Outward Transit

د – از یک گمرکخانه داخلی به یک گمرکخانه داخلی دیگر (ترانزیت داخلی) Interior Transit

تخلف گمرکی CUSTOMS FRAUD

ارتکاب عملی که به قصد اغفال گمرک و خودداری یا گریز از پرداخت تمام یا قسمتی از حقوق و عوارض ورودی و صدوری یا مالیاتها , یا استفاده از آنچه طبق مقررات قانونی و آیین نامه ای منع یا حدود شده و گمرک مسئول اجرای آن است یا هر عملی که به مقصد تحصیل هر نوع امتیاز مغایر مقررات باشد , تخلف گمرکی محسوب میگردد .

تعرفه ترانزیت :

حقوق یا مالیاتی است که یک دولت از کالا به خاطر عبور از سرزمینش در مسیر حرکت از یک کشور به کشور دیگر وصول میکند . کشورهای بزرگ تعرفه های ترانزیت را حذف کرده اند , اما هنوز برخی از کشورهای در حال توسعه این تعرفه ها را بعنوان منبع درآمد دریافت میکنند .

تریپتیک TRIPTYQUE

این دفترچه یا سند ورود موقت (گذرنامه وسیله نقلیه جاده ای) فقط در قلمرو یک کشور طرف قرارداد , اعتبار دارد . کلیه مندرجات این سند باید به زبان ملی کشور باشد (ممکن است به زبان دیر نیز تنظیم شود ).

دارای قسمتهای جدا شونده بوده که به عنوان سند ورودی ,یکی در گمرک محل ورود باقی میماند , یکی به گمرک خروجی تحویل میشود . دارای قسمتی تحت عنوان روادید عبور میباشد که شماره و ثبت گمرک در حین ورود و خروج در محل روادید قید و وسیله نقلیه در اختیار صاحب آن قرار داده میشود .

ترانزیت داخلی PASSAVANT

ترانزیت داخلی حمل ونقل کالای گمرک نشده در قلمرو گمرکی ایران از یک گمرکخانه مجاز به گمرکخانه مجاز دیگر است .

ترانزیت خارجی TROUGHT TRANSIT

ترانزیت خارجی روشی است که بر مبنای آن کالای خارجی به منظور عبور از راههای زمینی یک کشور از یک گمرکخانه در یک نقطه مرزی (به نام گمرکخانه مبداء ) وارد و از یک گمرکخانه در نقطه مرزی در همان قلمرو گمرکی (به نام گمرکخانه مقصد ) خارج شود . بدیهی است مبداء اولیه و مقصد نهایی در ترانزیت خارجی به ترتیب در دو کشور قرار دارد .

حقوق گمرکی CUSTOMS DUTIES

حقوق گمرکی طبق تعریف شورای همکاری گمرکی یعنی حقوقی طبق تعرفه گمرکی وضع شده و به اجناس هنگام ورود یا خروج از قلمرو گمرکی تعلق میگیرد .در ایران تعرفه های گمرکی به موجب قانون پذیرفته میشود .

خلاف گمرکی CUSTOMS OFFENCE

خلاف گمرکی یعنی نقض یا مبادرت به نقض قانون گمرک .خلاف گمرکی ممکن است در پاره ای از موارد ضبط کالا و اخذ جریمه را تواما در برداشته باشد و در پاره ای از موارد تنها به اخذ جریمه از مرتکب اکتفا شود طبق قانون گمرک در کشور ما تخلف گمرکی مشمول پرداخت جریمه نقدی از ۱۰ تا ۱۰۰ درصد ما به التفات و یا در مواردی از پنجاه تا صد درصد ما به التفاوت است .در مواردی که خلافکار , هم مشمول ضبط کالا و هم پرداخت جریمه میشود به اقدام او قاچاق گمرکی اطلاق میگردد .

دمپینگ DUMPING

دمپینگ عبارت است از عرضه کالا با قیمتی کمتر از هزینه نهایی تولید آن یا با استفاده از سوبسید های غیر عادی در یک بازار خارجی .

دیپتیکDIPTYQUE

این دفترچه یا سند ورود موقت نیز فقط در قلمرو یک کشور طرف قرارداد ,اعتبار دارد . مندرجات این سند به دو زبان ملی کشور ذینفع تنظیم میشود .این سند , یک سوش و یک پروانه جدا شونده دارد . سوش از طرف موسسه صادر کننده نگهداری و پروانه به شیشه جلو وسیله نقلیه چسبانده میشود .سند به دارنده وسیله نقلیه تسلیم میشود .پروانه ای که به شیشه چسبانده میشود برداشتن همین سند گمرکی دلالت دارد که نزد صاحب وسیله نقلیه است .این دفترچه سند ورود موقت برای کالا یا کالاهایی است که بعنوان لوازم حرفه ای شناخته میشوند , یا برای شرکت در نمایشگاههای بین المللی بازارهای مکاره , کنگره ها و نظایر آ‎ن موقتا به کشور وارد میشوند .

سپرده DEPOSIT

مبلغی است که نقدا یا بصورت ضماتنامه بانکی معتبر بعنوان تامین پرداخت و جوهی بابت حقوق گمرکی , سود بازرگانی , عوارض و هزینه های گمرکی و سایر مخارجی که ممکن است به کالا تعلق بگیرد موقتا پرداخت میشود .

سود بازرگانی

علاوه بر حقوق گمرکی , وجوهی نیز تحت عنوان سود بازرگانی طبق مصوب هئت وزیران به استناد قانون انحصار تجارت خارجی , قانون امور گمرکی و قانون مقررات صادرات و واردات از برخی کالاهای وارداتی اخذ میشود که به آن سود بازرگانی گفته میشود .فلسفه وضع سود بازرگانی جدا از حقوق گمرکی صرفا به این لحاظ بوده که هرگاه دولت لازم بداند به منظور حمایت از تولیدات یا صنایع کشور میزان آن را تغییر دهد در حالی که اگر این وجوه کلا در قالب حقوق گمرکی وصول میشد بر طبق قانون میبایست مجلس آن را تعیین کند لذا هر تغییر احتمالی آن , مستلزم انجام مقدمات و طی تشریفات متداول و صرف زمان نسبتا زیادی میبود در حالی که این وجوه ممکن است هر سال محتاج تغییر باشد لذا با تصویب هیئت دولت , این تغییر با سهولت انجام میگیرد .

سند ترخیص از گمرک

منظور از سند ترخیص , هر سند گمرکی است که به موجب آن بتوان کالا را از گمرک ترخیص نموده ‚این سند را پروانه گمرکی ‚ پروانه کالای برگشتی ‚پروانه ترانزیت خارجی ‚ پروانه ترانزیت داخلی ‚ پروانه کالای مرجوعی ‚ پروانه صادرات ‚ پروانه کابوتاژ و در مورد کالاهای غیر تجاری و مسافری پته یا پته غیر تجاری مینامند .

سند خلاف واقع

سندی است که در آن خصوصیات کالایی ذکر شده باشد که با نوع جنس و خصوصیات کالای اظهار شده تطبیق ننماید .

صورت موجودی INVENTORY

به معنی صورت برداری از جزئیات کالا در انبار ‚ توزین کالا (بسته ها) باز کردن و دیدن محتویات ‚ تعیین مشخصات کالا برای امکان

درج در اظهارنامه گمرکی ‚نمونه برداری از کالا برای ارسال به آزمایشگاه ‚خشک کردن کالا و همچنین تعویض لفاف میباشد .

عوارض دریافتی بوسیله گمرک

منظور از عوارض دریافتی بوسیله گمرک وجوهی است که وصول آن طبق مقررات به عهده گمرک واگذار میشود . این عوارض به موجب قانون یا مصوبات متکی به قانون تعیین میشوند.

قاچاق گمرکی

قاچاق به فرار دادن مال موضوع عایدات دولت یا حمل و نقل و خرید و فروش کالاهایی که موضوع جرم قرار دارند گفته میشود .

کالای ضبطی در گمرک

ضبط کالا در گمرک در مواردی است که کالا ممنوع الورود یا غیر مجاز بوده با نام و مشخصات صحیح اظهار شده باشد و گمرگ سه ماه به صاحب کالا فرصت داده باشد که کالا را از کشور اعاده نماید ، ولی صاحب کالا اقدامی ننماید ، در این صورت بعد از انقضای سه ماه مذکور کالا اصطلاحاً ضبط میشود . همچنین بعد از ضبط ، به صاحب کالا تا دو ماه وقت داده می شود که اگر شکایتی دارد به دادگاه شهرستان تسلیم نماید ، در غیر اینصورت و گذشت دو ماه مذکور ، اصطلاحاً کالا ضبط قطعی می شود یعنی به مالکیت دولت در میاید .

کالای متروکه

کالای متروکه کالایی است که صاحبان آن ، آن را ترک کرده باشد یعنی به هر دلیل به سراغ کالا برای ترخیص نرفته یا اگر مراجعه کرده ، در ارائه اسناد با مدارکی که لازم است تاخیر کند ، مدتی که بعد از انقضای آن ، کالا متروکه می شود ، چهار ماه از تاریخ اولین قبض انبار ، و در فرودگاهها دوماه است هر گاه در این مدت اقدامی برای ترخیص نشود کالا متروکه می شود . چنانچه صاحب کالا برای عدم مراجعه و ترخیص کالا عذر موجهی داشته باشد می تواند با تنظیم در خواست و ارائه آن به گمرک ، تقاضا کند مهلت یاد شده حد اکثر چهار ماه دیگر تمدید شود .

کالای مرجوعی RE-EXPORTATION

کالای مرجوعی یا دو بار صدور کالاهایی هستند که :

به عنوان واردات موقت قبلا به کشور وارد می شوند و در پایان مهلت ورود موقت برای اعاده از کشور اظهار و تحت عنوان کالای مرجوعی شناخته می شوند .

به دلیل ممنوعیت یا غیر مجاز بودن یا عدم تطبیق با استاندارد های اجباری یا به طور کلی احراز شرایط ، قابل تر خیص نیستند به همین لحاظ از کشور باید مرجوع شوند .

کالا به حال و وضع عادی در گمرک

یعنی همان گونه که از مبدأ حمل ارسال شده است به شرطی که در مشخصات کالا یا بسته بندی آن هیچگونه تغییری داده نشده یا نشود .

کارنه TIR

این اصطلاح یعنی دفترچه ترانزیت کالا از یک گمرک مبدأ در یک کشور به گمرک مقصد در کشور دیگر .

کارنه دو پاساژCARNET DE PASSAGES EN DOUANE

کارنه دو پاساژ در حقیقت گذر نامه وسیله حمل و نقل جاده ای است که بعنوان ورود موقت به کشور یا کشورهایی مسافرت می کند ، ممکن است برای حمل کالا ، اشخاص یا بعنوان اتومبیل سواری برای گردش یا انجام امری که در نظر است موقتاً برای ورود به کشوری از آن استفاده شود .

معافیتهای گمرکی

معافیت گمرکی شامل حقوق گمرکی ، سود بازرگانی و عوارض می باشند . حال گاهی هرسه این حقوق و عوارض معاف بوده و گاهی بعضی از اعضای آن ، مثلا معافیت فقط از حقوق گمرکی یا معافیت از سود بازرگانی یا از بعضی اقلام عوارض یا همه اینها که نام برده شد .

ممنوعیتها ی گمرکی

ممنوعیت چه در ورود یا صدور کالا به موجب قانون یا مصوبات متکی به قانون برقرار میگردد. به عبارت دیگر اعم است از کالاهایی که بطور اخص ممنوع الورود یا ممنوع الصدور میباشند و هم کالاهایی که به لحاظ اقتصادی ورود یا صدورشان منع شده که در حالت اخیر “ غیر مجاز “ خوانده میشوند .

نظارت گمرکی CUSTOMS CONTROL

یعنی اقداماتی که برای تضمین اجرای قوانین و مقرراتی که گمرک مسئول اجرای آنهاست به عمل می آید.

واردات قطعی

منظور از واردات قطعی کالاهایی هستند که برای مصرف یا فروش سفارش شده و به کشور وارد و با انجام تشریفات قطعی گمرکی از جمله پرداخت حقوق و عوارض ورودی از گمرک مرخص میشوند .

واردات موقت

تحت این شیوه کالا برای منظور خاص , مدت معین , با حقوقی که به ورود قطعی آن تعلق میگیرد وارد و از گمرک با انجام تشریفات قطعی گمرکی ترخیص میشود. ورود کالاهای مجاز , مشروط و غیر مجاز منوط به موافقت گمرک است ورود کالای ممنوع الورود موکول به تصویب ههیئت وزیران است .

وزن قانونیLEGAL WEIGHT

وزن قانونی یعنی وزنی که طبق قانون برای مقاصد معین تعیین شده یا میشود در قانون گمرک نیز این عبارت نیز این وزن عبارت از وزن ناخالص منهای وزن تقریبی ظرف . وزنی که به این ترتیب به دست می آید برای محاسبه حقوق گمرکی و عوارض ورودی در مواردی که این حقوق از روی وزن اخذ می شود ، به کار می رود .

وزن کالا به حال و وضع عادی در گمرک

منظور وزن کالا بدون تاثیر رطوبت یا حرارت در مورد کالاهای جاذب الرطوبه میباشد که در هنگام ترخیص از گمرک وزن آنها بیشتر یا کمتر از اسناد حمل نشان داده میشود .بنابراین به منظور احتساب حقوق گمرکی و عوارض ورودی و همچنین اجرای سایر مقررات مربوط به واردات و صادرات وزن کالا به حال و وضع عادی که قاعدتا باید مطابق همان وزنی باشد که در اسناد آمده است ملاک عمل قرار خواهد گرفت .

هزینه های گمرکی

هزینه های گمرکی وجوهی هستند که میزان و چگونگی وصول آنها با تصویب هیئت وزیران برای تخلیه , باربری, انبارداری , آ‎زمایش ,تعرفه بندی , بدرقه کالا, خدمات فوق العاده و نظایر آن تعیین و بوسیله گمرک وصول میشود بعضی از این هزینه ها در اظهارنامه های گمرکی و قبل از اظهار , محاسبه و منظورمیشوند و برخی به موجب قبض در آمد و جدا از اظهار نامه وصول میشوند(نظیر هزینه خدمات فوق العاده , هزینه آزمایش کالا , هزینه تعرفه بندی و هزینه بدرقه کالا) .

DDP Delivered Duty Paid (named place of destination … )

تحویل عوارض پرداخت شده(محل مقصد تعیین شده . . . )

تحویل عوارض پرداخت شده به معنای آن است که وظیفه فروشنده در مورد تحویل کالا هنگامی به پایان میرسد که کالا را درمحل تعیین شده در کشور مورد نظر در اختیار خریدار قرار دهد . فروشنده باید کلیه خطرات و هزینه های ناشی از حمل کالا به محل مذکور , شامل عوارض , مالیاتها و سایر هزینه های پس از ترخیص کالا برای ورود را تقبل کند .اصطلاح EXW (تحویل در محل کار)بیانگر حداقل وظیفه برای فروشنده است ,در حالی که DDP (تحویل عوارض پرداخت شده ) برای فروشنده بیشترین وظیفه را به همراه دارد در صورتی که فروشنده مستقیم یا غیرمستقیم قادر به دریافت پروانه ورود نیست نباید این اصطلاح را بکار برد .اگر طرفین بخواهند که خریدار کالا را برای ورود ترخیص کند و عوارض را بپردازد اصطلاح DDU (تحویل عوارض پرداخت نشده ) را باید بکار برد .

اگر طرفین بخواهند که پرداخت بعضی از هزینه های قابل پرداخت به هنگام ورود کالا (از قبیل مالیات ارزش افزوده VAT ) را از وظایف فروشنده خارج کنند , باید با افزودن این عبارات منظور را مشخص کنند : تحویل عوارض پرداخت شده , مالیات ارزش افزوده پرداخت نشده( محل مقصد تعیین شده ).این اصطلاح را میتوان بدون در نظر گرفتن نوع حمل کالا بکار برد .

منبع: اگزیم نیوز