آبیاری زیرسطحی

آبیاری زیرسطحی

آبیاری زیرسطحی نوعی از آبیاری قطره ای است با این تفاوت که در روش آبیاری زیرسطحی تمامی تجهیزات از جمله لوله ها و قطره چکان ها در زیر خاک دفن می شوند از مزایای زیادی نسبت به آبیاری قطره ای برخوردار است. برای آبیاری باغاتی مانند پسته، زیتون، خرما، مرکبات، درختان سیاه ریشه و انواع زراعت هایی مانند سیب زمینی، ذرت، پنبه و یونجه از این روش استفاده می شود. در روش قطره ای تمامی تجهیزات، لوله ها و قطره چکان ها در روی زمین نصب می شوند که در گذشته بسیار مورد استقبال قرار گرفته بود. همچنان با شرکت توسن صنعت آپادانا تولید کننده لوله پلی اتیلن ، لوله آبیاری ، نوار آبیاری و لوله دریپردار همراه باشید تا با روش کار آبیاری زیرسطحی بیشتر آشنا شوید.

کاربرد آبیاری زیرسطحی
از آبیاری زیرسطحی در مناطق نا مساعد با شیب تند استفاده می شود زیرا آبیاری سطحی در فشارهای مختلف کار می کند و مناسب برای شرایط سخت جغرافیایی است.

مزایای آبیاری زیرسطحی

مصرف بهینه آب: در روش آبیاری زیرسطحی از تبخیر آب جلوگیری می شود. آب مستقیماً به ریشه می رسد و باعث می شود رسوب و املاح معدنی کاهش یابد و موجب افزایش بازدهی می شود. درواقع در مقایسه با روش های دیگر حجم بیشتری از خاک را می تواند مرطوب کند. همچنین حرکت مویینگی آب در این روش کم می شود که این نیز موجب صرفه جویی در مصرف آب نیز خواهد شد.

کیفیت بهتر محصول: در روش آبیاری زیرسطحی فقط خاک ریشه مرطوب و بقیه قسمت های زمین خشک می ماند که این روند، از تولید قارچ در خاک جلوگیری می کند. همچنین چون آب سریع تر به ریشه ی گیاه می رسد، در رشد گیاه مؤثر بود و محصول با کیفت و سالم تری تولید می شود. در این روش چون خاک شسته نمی شود پس خاک‌های اطراف ریشه متراکم نبوده و موجب رسیدن هوا به ریشه می شود که این مورد نیز در تولید محصول با کیفت اثرگذار است.

کاهش مصرف سم و مواد شیمیایی: در این روش قطره چکان ها مواد شیمیایی را به ریشه منتقل می کنند و در این حالت هیچ مقداری از سموم شیمیایی هدر نمی رود و نیاز به مصرف زیاد سم و کود نیست. سطح خاک خشک می باشد و امکان رویش علف هرز وجود ندارد پس نیاز به استفاده از سموم برای از بین بردن علف هرز نیز کم می شود.

عمر بیشتر اجزا: در این روش چون اجزا در زیر سطح خاک قرار می گیرند نور خورشید کمتر به آن ها صدمه می زند. تغییرات دمایی کمتری را تجربه می کنند و امکان آسیب در اثر رفت و آمد ماشین های کشاورزی نیز کاهش می یابد.
چون قطره چکان ها در زیر سطح خاک قرار می گیرد تبخیر آب نداریم و املاح و رسوبات تشکیل نمی شوند. در آبیاری قطره ای در اطراف قطره چکان جلبک تشکیل می شد ولی در این روش چون به قطره چکان نور نمی رسد جلبک در اطراف آن رشد نمی کند.
در این روش نیازی به کارگر برای حذف علف هرز و کنترل آبیاری نداریم. به نسبت روش های دیگر نیاز به تعمیرات کمتری دارد که موجب کاهش هزینه می شود.

اجزای اصلی سیستم آبیاری زیرسطحی

اجزای اصلی مربوط به سیستم آبیاری زیرسطحی عبارتند از :

پمپ: منبع ایجاد فشار برای به حرکت در آمدن آب در سیستم است. در روش آبیاری زیرسطحی پمپ هایی با فشار کارکرد پایین حداقل ۱۰۰۰ کیلو پاسکال مناسب می باشد.

سیستم فیلتراسیون: مهم ترین بخش آبیاری زیرسطحی سیستم فیلتراسیون می باشد. در انتخاب سیستم فیلتراسیون مناسب به فاکتورهایی همچون میزان خلوص آب آبیاری، قطر مسیر مجاری آب در قطره چکان ها و فشار آب در سیستم آبیاری را در نظر گرفت. سیستم فیلتراسیون از آنجایی مهم است که برای اینکه سیستم آبیاری زیرسطحی به درستی کار کند، آب باید عاری از هر گونه مواد خارجی باشد. ورود مواد اضافی به آب موجب مسدود شدن قطره چکان و از کار افتادن کل سیستم آبیاری می شود.

لوله ها: لوله آبیاری آب را از منبع و سامانه پمپاژ با فشار معینی دریافت کرده و آن را به قطره چکان می ‌رسانند یعنی از طریق لوله ها و نوار های آبیاری، آب در زمین منتشر می شود و به قطره چکان ها می رسد. در واقع لوله های آبیاری واصل بخش های مختلف سیستم آبیاری زیرسطحی است.

فشارسنج: با استفاده از فشارسنج عملکرد سیستم با ضوابط طراحی اندازه گیری می شود. تعیین محل آن بسیار مهم است و باید دقت شود. اگر در ابتدا و انتهای سامانه کنترل شدت جریان عبوری فشارسنج را قرار دهید می‌ توانید از گرفتگی قطره چکان، و یا نشتی در لوله آبیاری و مشکلات دیگر مطلع شوید.

شیر یکطرفه: از شیرهای یکطرفه دوگانه و یا شیر های خلاشکن و فشارشکن با هم در مواردی که آب، کود و مواد شیمیایی بعد از خاموش شدن پمپ به منبع آب بر می گردد کاربرد دارد. استفاده از این شیرها ضروری بوده چرا که ورود مواد شیمیایی به منبع آب موجب آلودگی محیط زیست می شود.

دبی سنج: برای کنترل حجم آب از دبی سنج استفاده می شود. از طریق دبی سنج می توانید از گرفتگی قطره چکان و پارگی لوله آبیاری آگاه شوید.

شیر های آبیاری: وظیفه ی شیر های آبیاری قطع و وصل جریان آب است که معمولاً به صورت دستی می باشد. البته با پیشرفت فناوری در سیستم های الکترونی از شیرهای خودکار استفاده می شود.

شیر تخلیه هوا: در نقاط مرتفع و در آخر لوله های نیمه اصلی از شیرهای تخلیه هوا به منظور جلوگیری از مکش ذرات خاک به داخل قطره چکان ها در زمانی که سیستم خاموش است شیر تخلیه هوا نصب می کنند.

خط تخلیه (شستشوی) : لترال ها به یک مانیفلند که مسئول شستشو می باشند در انتهای هر بلوک وصل می شوند.
در انتهای هر بلوک یا واحد آبیاری ، لترال ها به یک مانیفلد که شستشوی سامانه را به عهده دارد ، متصل ‌اند . در انتهای مانیفلد مذکور شیر تخلیه قرار دارد. مانیفلد شستشو، رسوبات و مواد اضافی باقیمانده در لترال ها می شوید و آن ها را به محل خاص می فرستد و فشار در لترال ها را متعادل می کند.

لوله های قطره چکان دار (لترال ها): از بخش های اصلی آبیاری زیرسطحی لوله های قطره چکان دار هستند. انتخاب قطره چکان با کیفیت، موجب طول عمر سیستم می شود. در بیشتر قطره چکان ها ابتدا آب آشفته است و سپس آرام می شود و به صورت قطره از سوراخ قطره چکان خارج می شود.