مقاوم سازی لوله پلی اتیلن در برابر جوندگان

مقاوم سازی لوله پلی اتیلن

از دهه های گذشته در شبکه‌های آب و گازرسانی از لوله‌های پلی اتیلن استفاده می شود. در ایران نیز به دلایلی همچون کویری بودن قسمت عمده ای از کشور و تولید عمده گاز، از لوله‌های پلی اتیلن در شبکه های آب و گازرسانی استفاده می‌شود. در سال های اخیر و پس از استفاده از لوله‌های پلی اتیلن در شبکه‌های آب و گاز کشور، مواردی مبنی بر ایجاد خسارت بر این لوله‌ها در برخی استان ها مشاهده گردید و پس از تحقیق، علت صدمه دیدن لوله‌های پلی اتیلن، برخی جوندگان (موش، موریانه) تشخیص داده شده‌اند.

با اینکه لوله‌های پلی اتیلن مزایای بسیاری از جمله مهترین آن‌ها عدم خوردگی و عدم نیاز به پوشش در برابر زنگ زدگی، نسبت به لوله‌‌های فولادی دارند لذا باید چاره‌ای علمی برای مقاوم سازی لوله پلی اتیلن در برابر جوندگانی مانند موش اندیشید. جوندگان علاوه بر استفاده از آب موجود در لوله‌ها، به دلیل طعم مطلوب مواد پلیمری به سمت این لوله‌ها هجوم می‌آورند و باعث آسیب به لوله‌ها می‌شوند.

اولین و ساده‌ترین راه برای مقاوم سازی لوله پلی اتیلن، بهینه سازی خاک اطراف لوله با استفاده از موانعی فیزیکی همچون توری و سنگریزه می‌باشد به این صورت که اطراف خطوط لوله را با توری‌های سیمی و شبکه‌های فلزی پوشش داده و با سنگریزه و شن پر می‌کنند. با این کار دسترسی جونده به لوله مشکل شده و تا حدودی می‌توان از لوله حفاظت نمود. یکی از معایب این کار مقرون به صرفه نبودن آن (بالا رفتن هزینه‌ها) است. لذا باید به دنبال راه حلی علمی برای حل این مشکل بود.

 شکل ۱: لوله با محافظ فلزی (در این حالت دسترسی جونده به لوله مشکل می‌شود.)

 شکل۲: لوله پوشیده شده با شن و سنگریزه

(وجود سنگریزه نیز به‌ عنوان یک مانع فیزیکی تا حدودی باعث حفاظت لوله‌ها و عدم دسترسی جونده می‌گردد.)

برای مقاوم سازی لوله پلی اتیلن در برابر جوندگانی مانند موش، باید در حین تولید افزودنی‌هایی ضد جوندگان به مواد اضافه شود. اما این کار نیز معایبی همچون قیمت بالای افزودنی‌های ضد جوندگان و ایجاد نواحی فومی یا اسفنجی در ناحیه میانی لوله در اثر سرعت سرمایش پایین در هنگام تولید را دارد. تنها راه مقاوم سازی لوله پلی اتیلن، تولید و به کارگیری لوله چند لایه است. به این صورت که لایه خارجی لوله‌ها به ضخامت ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ میکرون دارای مواد ضد جونده می‌شود. از مزایای این روش می‌توان به مقرون به صرفه بودن و عدم ایجاد نواحی اسفنجی یا فومی در لوله اشاره کرد. چرا که لایه خارجی به محض خروج از قالب پس از عبور از کالیبراتور شروع به خنک شدن می‌کند و سرعت خنک کاری در این حالت از سینتیک اسفنجی شدن مواد ضد جونده بسیار سریع تر بوده و بدین سبب این مواد را درجا در پوسته‌ خارجی لوله منجمد می‌سازد و آنها را از نظر مکانیزم رهایش در موقعیت رهایش کنترل شده (تابعی از قانون انتقال جرم است) قرار می‌دهد. این رهایش با سرعتی بسیار کم و در مدتی بسیار طولانی انجام می شود و نتیجه کار، تولید لوله پلی اتیلنی مقاوم در برابر جویده شدن جوندگان است.

حال ممکن است این سوال در ذهن به وجود ‌آید که چه ماده‌ افزودنی برای استفاده جهت مقاوم سازی لوله پلی اتیلن مفید است؟

رودرپل(Rodrepel)  افزودنی  ضد جونده‌ای است که در بیشتر  شرکت‌های  تولیدی لوله و اتصالات پلی اتیلن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده، ماده‌ای غیر سمی و بدون خطر می‌باشد که تولید کشور هند است. پس استفاده از این ماده در تولید لوله‌های ضد جونده برای مصارف آبرسانی امکان پذیر است. از مزایای این ماده می‌توان به اینکه در صورت استفاده از این ماده در لوله‌های پلی اتیلن، جوندگان کشته نشده (بلکه به دلیل طعم بسیار تلخ و تحریک پوستی از لوله‌های کارگذاری شده دوری جسته)، عمر ۵ تا ۴۰ ساله ماده، پایداری حرارتی تا ۱۴۰۰ درجه سانتی گراد و بی خطر بودن ماده در صورت استنشاق اشاره کرد. همچنین از این ماده علاوه بر لوله‌های آبرسانی، می‌توان در لوله‌های گازرسانی نیز استفاده کرد. بسیاری از شرکت‌های تولید کننده لوله و اتصالات پلی اتیلن در کشورهایی از جمله امریکا از ماده مذکور استفاده نموده‌اند و نتایج مثبتی در خصوص دوری جوندگانی مثل موش و حتی برخی پرندگان را ثبت نموده‌اند.

این ماده ضد جونده هم به صورت گرانول جامد و هم به صورت مایع تولید می‌شود و در محصولات دیگری همچون محصولات تولید شده از پلی اورتان، پلی پروپیلن، پی وی سی، کابل‌ها و فیبرهای نوری نیز کاربرد دارد.
بدین ترتیب می توان بدون تغییر در خواص مکانیکی و فیزیکی، مقاوم سازی لوله پلی اتیلن را انجام داد. به منظور افزایش بازدهی تولید و همچنین به دلیل بحران کمبود آب باید از این منبع به شکل بهینه‌ای استفاده نمود. لذا باید در آبرسانی از لوله‌هایی با ویژگی‌های مذکور و مقاوم در برابر جوندگان استفاده نمود تا کمک شایانی به اقتصاد کشور شود.

شرکت توسن صنعت آپادانا تولید کننده لوله پلی اتیلن ، لوله آبیاری ، نوار آبیاری و لوله دریپردار می‌باشد که یکی از برجسته‌ترین مزیت‌های منحصر به فرد این دسته از لوله‌ها، توان تولید محصول متناسب با خواسته‌های مشتریان است. قابلیت اتصال آسان، استحکام بالا، عدم نشتی و در عین حال انعطاف پذیری بالا، مقاومت بالا در برابر تغییرات دما، مقاومت عالی در برابر زمین لرزه و رانش زمین، مقاومت در برابر خوردگی، پوسیدگی و سایش، مقاومت در برابر ضربه، مقاومت بالا در مقابل اشعه ماوراء بنفش خورشید، مقاومت در برابر جوندگان، موریانه‌ها و میکروارگانیسم‌ها، وزن کم، هزینه پایین تعمیرات و نگهداری، صرفه‌جویی در هزینه‌های تقویت محل اتصال به دلیل استحکام محل جوش لوله‌های پلی اتیلن، صرفه جویی در هزینه‌های تسویه سیال منتقل شونده به دلیل عدم نشتی در اتصالات پلی اتیلن، تطابق محصول با دماهای مختلف، تولید لوله‌ها براساس فشار کاری مورد انتظار و تولید لوله براساس طول عمر مورد نیاز از جمله مزایای لوله‌های پلی اتیلنی هستند که محصولات شرکت «توسن صنعت» می‌باشند.

با استفاده از لوله‌های پلی اتیلن مقاوم در برابر جوندگان می‌توان با اطمینان خاطر از شبکه‌های آب و گازرسانی استفاده نمود. علاوه بر آن با توجه به عمر طولانی این لوله‌ها به دلیل استحکام کافی و مقاومت در برابر جوندگان، در هزینه‌های کلی شبکه‌های آب و گازرسانی نیز صرفه جویی‌های چشمگیری خواهد شد.